Als een woningaanpassing nodig is, vanwege handicap of ziekte, dan zijn er drie mogelijke vergoedingsregelingen: de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Wet langdurige zorg (Wlz) en de zorgverzekeringswet.
Van welke regeling u gebruik kunt maken, hangt af van de mate van beperking en het soort aanpassing. Aanpassingen die u zelf kunt regelen, bijvoorbeeld door iets kleins bij de bouwmarkt te kopen, komen niet voor vergoeding in aanmerking.
Vergoeding via de Wmo
Is een traplift of rolstoellift noodzakelijk of zijn er oprijplaten voor een rolstoel nodig? Dan kunt u bij het Wmo-loket van de gemeente terecht. In veel gemeenten is deze dienst ondergebracht bij een (sociaal) wijkteam. Het doel van de woningaanpassing moet gericht zijn op langer zelfstandig blijven wonen. De vergoeding krijgt u niet zomaar. Er moet wel sprake zijn van een beperking. Ouderdom alleen is niet voldoende om op geld van de gemeente aanspraak te kunnen maken. Een Wmo-consulent zal daarom eerst een gesprek voeren met u om na te gaan wat er nodig is en of u deze de gevraagde voorziening zelf kan realiseren, eventueel met hulp van familie of kennissen. Zie ook Handige tips voor het keukentafelgesprek.
Doe voorafgaand aan dit gesprek het nodige uitzoekwerk, zodat u goed kunt motiveren welke voorziening de beste oplossing is en waarom. Houd er rekening mee dat de Wmo-consulent goedkopere oplossingen zal voorstellen en ook de vraag zal voorleggen of verhuizen niet beter is. Hoe vollediger en overtuigender het antwoord, des te groter de kans op vergoeding van de gewenste voorziening. Maak zo mogelijk gebruik van onderbouwing door een deskundige, zoals een ergotherapeut, bouwdeskundige of een medisch behandelaar.
Vergoeding en eigen bijdrage
Als de gemeente ervan overtuigd is dat de aanpassing noodzakelijk is, komt u voor vergoeding in aanmerking. Maar let op: bij een inkomen van meer dan €30.000 per jaar betaalt u een hoge eigen bijdrage.
De aanpassing waaraan de gemeente meebetaalt heet een maatwerkvoorziening, in tegenstelling tot een algemene voorziening, zoals een boodschappendienst of maaltijdservice. Als er meerdere oplossingen mogelijk zijn, wordt de goedkoopste oplossing vergoed.
Het is gebruikelijk dat de gemeente voor woningaanpassing een eigen bijdrage vraagt die afhankelijk is van het inkomen. Hoe hoger het inkomen, hoger de eigen bijdrage. Het CAK berekent en int deze bijdragen. De betaling loopt door totdat de voorziening volledig is afbetaald. Bij een bruto jaarinkomen van €25.000 tot €30.000 is de eigen bijdrage al zo hoog dat u de voorziening vaak net zo goed zelf kunt betalen. Vraag de gemeente om een rekenvoorbeeld of reken het bedrag zelf uit op de website van het CAK om een goede afweging te kunnen maken.
Vergoeding voor zorgunit
Op grond van de Wmo vergoedt de gemeente soms ook een slaapkamer en/of badkamer op de begane grond. Een gespecialiseerd bedrijf kan bijvoorbeeld een zorgunit of een zorgbadkamer plaatsen. Een dergelijke zorgunit is een alternatief voor een grootscheepse verbouwing. Voor gemeenten en corporaties zijn verplaatsbare zorgunits goedkoper, onder andere omdat ze deze opnieuw kunnen gebruiken.
Pgb voor woningaanpassing
Wie in aanmerking komt voor woningaanpassing vanuit de Wmo, kan hiervoor ook een persoonsgebonden budget (pgb) aanvragen. Alles over het persoonsgebonden budget (pgb). Hiermee kunt u zelf de voorziening en de installateur kiezen en betalen. Wie de facturen ontvangt en betaalt, verschilt per gemeente. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) keert de pgb’s uit. Het is niet gebruikelijk dat de SVB het geld beheert, zoals bij andere soorten pgb’s. Meestal betaalt de gemeente de facturen van de aannemer direct of na de eindcontrole.
Het maakt voor de Wmo niet uit of de woningaanpassing plaatsvindt in een huurhuis of in een eigen huis. Zijn de aanpassingen noodzakelijk? Heeft de gemeente hiervoor een vergoeding toegekend? Dan is toestemming van de verhuurder niet noodzakelijk. De huurder moet de verhuurder wel informeren. Bij het beëindigen van de huur hoeft de verhuurder de woning niet in de oorspronkelijke staat terug te brengen. Zie: Hoe regel ik de aanpassing van een huurwoning?
Vergoeding via de Wlz
Mensen die thuis blijven wonen met een indicatie voor de Wet langdurige zorg (Wlz) moeten voor woningaanpassingen ook bij de gemeente aankloppen. Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) verstrekt deze indicatie, eventueel via de huisarts
De gemeente zal volgens de regels van Wmo toetsen of een aanpassing noodzakelijk is. Waarschijnlijk worden deze aanpassingen vanaf 2017 vanuit de Wlz betaald. Vanaf dan is het zorgkantoor de aangewezen plek om vergoeding aan te vragen. Hoe de Wlz-regeling voor woningaanpassingen er precies uit gaat zien, is nog onderwerp van discussie. Totdat de overheid hier besluiten over neemt, gelden alle huidige regels vanuit de Wmo ook voor de Wlz-woningaanpassingen. Meer informatie over deze regelingen staat op www.hulpmiddelenwijzer.nl. Of kijk op www.regelhulp.nl.
Vergoeding door de zorgverzekeraar
De zorgverzekeraar vergoedt in principe geen woningaanpassingen. Sommige zorgverzekeraars vergoeden wel bepaalde domotica op medische indicatie van een arts of medisch specialist. Zorgverzekeraars geven informatie over vergoeding van hulpmiddelen in het Reglement Hulpmiddelen. Elke zorgverzekeraar heeft zo’n reglement.
De meeste verzekeraars vergoeden op grond van een medische indicatie wel persoonsalarmering. Tenminste: de apparatuur. De bijhorende dienstverlening wordt niet altijd vergoed.
Subsidie
Een (grote) verbouwing vormt een goede aanleiding om ook energiebesparende maatregelen te treffen, zoals betere isolatie, een zonneboiler of warmteterugwinning. In dat geval kan het interessant zijn na te gaan welke subsidies de gemeente of de provincie hiervoor geeft. Kijk op www.energiesubsidiewijzer.nl.
Een subsidie dekt een deel van de kosten. De rest moet u zelf financieren.